Η ιστορία επαναλαμβάνεται

Αλληλεγγύη, μία έννοια πάνω στην οποία βασίστηκαν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και η ευρωπαϊκή ενοποίηση και η οποία θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε δύσκολες στιγμές, χωρίς να καταλύονται εθνικές κυριαρχίες ή να παραβιάζονται εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Πρόκειται για μία έννοια που σηματοδοτεί τη δέσμευση να είσαι εκεί, όχι στη βάση μιας κοινής ταυτότητας ή ουσίας, αλλά στη βάση μιας «ακαθόριστης διαφοράς», η σημασία και η σπουδαιότητα της οποίας φανερώνονται μόνο κατά την υλοποίηση της αλληλεγγύης ως ενεργού σχέσης αγώνα.

Με άλλα λόγια, η αλληλεγγύη προκύπτει όταν ανόμοια συμφέροντα, για πολύ διαφορετικούς και ενίοτε αντιφατικούς λόγους, συγκλίνουν σε αυτό που καθίσταται πλέον συλλογικό σχέδιο.

Δυστυχώς, όμως, κάποιες χώρες της Ευρώπης φαίνεται να έχουν λησμονήσει αυτή την έννοια της αλληλεγγύης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένες σε μία αέναη οικονομική στήριξη κάποιων άλλων χωρών, που εν μέρει πληρώνουν σήμερα εσφαλμένες πολιτικές και παραλείψεις.

Ολοι γνωρίζουμε ότι ο ηγετικός σήμερα ρόλος της Γερμανίας εκπορεύεται από δημογραφικούς και πολιτικούς λόγους.

Εχει αποκομίσει τα μέγιστα οφέλη από το ευρώ μέσω της αύξησης των εξαγωγών της, κάτι όμως που έχει παράλληλα επιδεινώσει τις οικονομικές ανισορροπίες της νομισματικής ένωσης και κατά συνέπεια αποτελεί μέρος του προβλήματος.

Να θυμηθούμε επίσης ότι από την εποχή της αρχικής διαπραγμάτευσης το 1950 με τη Δ. Γερμανία η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση οικοδομήθηκε πάνω στην έννοια του συμβιβασμού.

Στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, πριν από 60 χρόνια, αποφασίστηκε η διαγραφή του ημίσεος του χρέους της μεταπολεμικής Γερμανίας, κίνηση που θεωρήθηκε ζωτικής σημασίας για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης.

Οι πιστωτές της δέχθηκαν τότε ότι η Γερμανία θα μπορούσε να μειώσει τις εισαγωγές της και να αρχίσει να παράγει δικά της προϊόντα αντί να τα εισάγει, ενώ παράλληλα συμφώνησαν να μειώσουν τις δικές τους εξαγωγές προς αυτήν.

Οπως και τότε, έτσι και σήμερα απαιτείται μία συνεργατική προσπάθεια με κοινή προοπτική για την προώθηση της ανάπτυξης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην Ευρωζώνη.

Αυτό όμως θα απαιτήσει από τη Γερμανία και τις άλλες χώρες να αποδεχθούν τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες στα δικά τους συμφέροντα και αυτό είναι ένα κλασικό παράδειγμα αλληλεγγύης.

Ως γνωστόν, η ιστορία υφαίνει τον ιστό της όχι τόσο με την ηθική αλλά με την αναγκαιότητα και με βάση τις πραγματικές γεωπολιτικοοικονομικές δυνάμεις.

Ομως, έχουν και οι ηθικές δυνάμεις αξία και πρέπει ενίοτε να υπολογίζονται για να μπορέσει να λειτουργήσει και η έννοια της αλληλεγγύης.

Θυμίζω ένα μικρό απόσπασμα από την (πάντα επίκαιρη) ομιλία των Αθηναίων προς τους Μηλίους, όταν αυτοί θέλησαν να αποστατήσουν από την Αθηναϊκή Συμμαχία: «Ζητάμε απλώς κάποια ελάττωση της ανεξαρτησίας σας, δεν είναι φοβερό, συγκρίνεται αυτή την ελαφρά κάμψη που προτείνουμε με τα δεινότατα που κινδυνεύετε να πάθετε.

Προτείνουμε μετριοπαθείς όρους. Μη μας ζαλίζετε με φιλίες και ουδετερότητες». Ετσι, για να μαθαίνουμε και λίγο από την ιστορία που επαναλαμβάνεται με άλλους «παίκτες»...

ΕΦΗ ΤΡΙΗΡΗ - etriiri@naftemporiki.gr