Ιχνη ανθρωποθυσίας...

Η θυσία της Ιφιγένειας πιθανώς και να μην ήταν ένας απλός μύθος, αλλά να βασιζόταν στην πραγματικότητα. Ενα εύρημα στην αρχαία Κυδωνία, εύρημα του 13ου αιώνα π.Χ., οδηγεί κατά πάσα πιθανότητα σε ανθρωποθυσία. Γυναικεία οστά είχαν αποτεθεί όπως και τα οστά σφαγίων που βρίσκονταν μαζί, κάτι που έκανε τους ανασκαφείς να το σημειώσουν με έμφαση.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε μια σπάνια, ίσως, όμως υπαρκτή πρακτική στην αρχαία Κρήτη - και όχι μόνο; Η ανασκαφέας, γενική διευθύντρια αρχαιοτήτων δρ Μαρία Βλαζάκη, δεν επιβεβαιώνει, ούτε διαψεύδει. «Μπορώ να πω», δηλώνει στο «Εθνος», «αλλά δεν θέλω να εκφέρω ακόμη την άποψή μου, γιατί θεωρώ ότι πρέπει πρώτα να τελειώσει η ανασκαφή και να μελετηθούν τα δεδομένα».


Με φανερά τα ίχνη της πυρκαγιάς, ο αρχαιολογικός χώρος του μινωικού ανακτόρου των Χανίων στο τμήμα που ανασκάπτεται

Η συστηματική ανασκαφή γίνεται στην οδό Κατρέ στον λόφο Καστέλλι της πόλης των Χανίων, δίπλα στα τείχη της κλασικής Κυδωνίας. Οι τελευταίες δύο περίοδοι έδωσαν πολύ σημαντικές πληροφορίες για το μινωικό ανακτορικό κέντρο των Χανίων κατά την τελική ανακτορική περίοδο (14ο-13ο αι. π.Χ.). Στα χρόνια αυτά οι Μυκηναίοι είχαν πλέον εγκατασταθεί στην Κρήτη.
Οι πρόσφατες ανασκαφές αποκαλύπτουν την περιοχή της δυτικής εισόδου στην ανακτορική εγκατάσταση της Κυδωνίας, όπως αυτή ήταν διαμορφωμένη στα μυκηναϊκά χρόνια. Πολύ εκτεταμένος εξωτερικός αύλειος χώρος εντοπίστηκε στη ΝΔ άκρη του λόφου. Εχει ένα ιδιαίτερα επιμελημένο δάπεδο από κονίαμα πάχους 5 εκατοστών, κάτι που υποδηλώνει «εντυπωσιακό έργο» κατά την κ. Βλαζάκη.
Στη ΒΔ άκρη του ανεσκαμμένου χώρου, μεγάλοι, πεσμένοι, καλοδουλεμένοι λίθοι, εκτεταμένες μάζες καμένων πλίνθων και η λίθινη βάση ενός κίονα (που ήταν ξύλινος και δεν έχει σωθεί) υπονοούν παρακείμενο σημαντικό οικοδόμημα της τελικής ανακτορικής περιόδου (13ος αιώνας π.Χ.).
Στον αύλειο χώρο εντοπίστηκε και υπαίθριος βωμός, ορθογώνιος, με επιμελημένη, τοιχογραφημένη κατασκευή. Φαίνεται ότι διεξάγονταν θυσίες αιματηρές και αναίμακτες που ακολουθούσαν συγκεκριμένο τελετουργικό, όπως υποδηλώνουν όχι μόνο οι καμένοι καρποί και τα πολυάριθμα άκαυτα οστά ζώων (αιγοπροβάτων και αιγάγρων κυρίως, ενός χοίρου και δύο βοοειδών, προς το παρόν) αλλά κυρίως ο ξεχωριστός τρόπος απόθεσής τους.
Το πιο αξιοσημείωτο γεγονός είναι η ανεύρεση και ανθρώπινων οστών -που ανήκουν σε μία μόνο νεαρή γυναίκα-, τα οποία έχουν αποτεθεί όπως ακριβώς και τα σφάγια των ζώων.
Η κ. Βλαζάκη αναφέρει πως η φωτιά δεν έκαψε τα οστά, κάτι που σημαίνει πως η τελετουργία -όποια και αν ήταν αυτή- ολοκληρώθηκε πριν από την πυρκαγιά. Ενδεχομένως έγινε για λόγους εξευμενισμού, ίσως όμως και να ήταν τυχαίο γεγονός. Τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί αν δεν ολοκληρωθούν οι έρευνες.
Με την κ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη και τη συνεργάτιδά της αρχαιολόγο κ. Ευτυχία Πρωτοπαπαδάκη συνεργάζονται η ανθρωπολόγος δρ Τίνα McGeorge, η αρχαιοβοτανολόγος δρ Ανάγια Σαρπάκη και η ζωοαρχαιολόγος δρ Δήμητρα Μυλωνά. Τον τελετουργικό χαρακτήρα του ανασκαπτόμενου χώρου ενισχύουν και τα ευρήματα των μεταγενέστερων περιόδων (12ου και 8ου αι. π.Χ.).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο στρώμα καταστροφής της αυλής βρέθηκε πεσμένο τμήμα πήλινης πινακίδας Γραμμικής Β’ γραφής, με αναφορά σε ανδρικό κύριο όνομα. Ενα μικρότερο τμήμα πινακίδας Γραμμικής Α’ γραφής με κατάλογο προϊόντων καθώς και ένα πήλινο ενεπίγραφο δισκίο προέρχονται από την ψηλότερη επίχωση του χώρου και συνδέονται άμεσα με τον χαρακτήρα του κατά την προηγούμενη νεο ανακτορική περίοδο (17ος-15ος αι. π.Χ.).

* Υποθέσεις Ανάλογες υποθέσεις για ανθρωποθυσία έχουν γίνει από τον Γιάννη Σακελλαράκη, για την ανασκαφή στα Ανεμόσπηλια και από τον καθηγητή Πίτερ Γουόρεν για την Κνωσό, ο οποίος μίλησε για κανιβαλισμό. Ο Παυσανίας αναφέρει πως ανθρωποθυσίες γίνονταν και στον βωμό του Διός στο Λύκαιον Ορος, αλλά αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί ανασκαφικά.


ΕΘΝΟΣ:

link: http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11386&subid=2&pubid=9990904